Trợ Cấp Thất Nghiệp Ở Việt Nam

Trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ là một trong những chế độ phúc lợi mà Chính phủ Mỹ dành cho công dân và thường trú nhân Mỹ trong trường hợp bị mất việc làm. Vậy điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ là gì? Thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp ra sao và mức trợ cấp được tính như thế nào? Bài viết dưới đây giải đáp các thắc mắc liên quan đến vấn đề này.

Thế nào là trợ cấp thất nghiệp?

Trợ cấp thất nghiệp là một khoản hỗ trợ tài chính dành cho người lao động đã mất việc làm và đáp ứng các điều kiện cụ thể do pháp luật quy định. Mục tiêu chính của trợ cấp này là giúp người lao động đảm bảo một phần thu nhập trong thời gian họ tìm kiếm việc làm mới, đồng thời giảm thiểu áp lực tài chính và duy trì mức sống cơ bản.

Trợ cấp thất nghiệp nằm trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp, một phần của hệ thống an sinh xã hội nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động. Người lao động đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp thường phải thỏa mãn các yêu cầu như đã đóng bảo hiểm thất nghiệp trong một thời gian tối thiểu nhất định (ví dụ: 12 tháng trong 24 tháng trước khi mất việc), đang trong quá trình tìm việc làm mới và không có hành vi từ chối công việc phù hợp do cơ quan chức năng giới thiệu.

Việc nhận trợ cấp thất nghiệp giúp người lao động có thêm thời gian để tái đào tạo hoặc nâng cao kỹ năng, từ đó cải thiện khả năng tái tham gia thị trường lao động một cách hiệu quả.

Hệ thống trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ hoạt động như thế nào?

Trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ là chương trình do Chính phủ Mỹ điều hành nhằm hỗ trợ hằng tuần cho thường trú nhân và công dân Mỹ bị thất nghiệp. Chế độ này chỉ dành cho những người lao động đáp ứng đủ điều kiện, bị mất việc làm không phải do lỗi của họ hoặc một số điều kiện khác như thiếu việc làm. Mỗi tiểu bang quản lý chương trình trợ cấp thất nghiệp riêng nhưng luôn đảm bảo tuân theo Luật liên bang do Bộ Lao động (DOL) giám sát. Trường hợp người lao động chủ động nghỉ việc hoặc bị sa thải vì lý do chính đáng thường không đủ điều kiện nhận trợ cấp thất nghiệp.

Đồng thời, người lao động phải đáp ứng được các điều kiện do tiểu bang đưa ra thì mới nhận được khoản trợ cấp thất nghiệp này bao gồm yêu cầu về công việc, tiền lương tối thiểu và thời gian làm việc. Khoản trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ chủ yếu do chính quyền tiểu bang chi trả và được trích từ các khoản thuế thu thập cá nhân ở Mỹ.

Khoản thuế thu nhập do người sử dụng lao động tài trợ, chẳng hạn FUTA và nhiều loại thuế của tiểu bang. Trong đó, FUTA tính 6% trên 7,000 USD đầu tiên trong tiền lương của mỗi nhân viên.

Mặt khác, một số tiểu bang trả trợ cấp thất nghiệp bằng cách ghi nợ tài khoản Bảo hiểm thất nghiệp (UI) của chủ lao động trước đây hoặc bằng cách tăng thuế UI của chủ lao động trong những năm tới. Vì người lao động thường không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp nếu họ tự nguyện nghỉ việc, nên một số chủ lao động có thể gây áp lực buộc nhân viên của mình từ chức thay vì sa thải họ.

Điều kiện để được nhận trợ cấp thất nghiệp

Điều kiện đầu tiên là bạn phải trong tình trạng thất nghiệp. Theo định nghĩa của Hello Work, “thất nghiệp” là “không tìm được việc làm, dù luôn tích cực tìm kiếm và có khả năng tìm được việc làm bất cứ lúc nào”.

Vì vậy, nếu bạn tìm được việc ngay sau khi nghỉ việc, hoặc không có ý định tìm việc, thì sẽ không được hưởng trợ cấp.

Các chính sách hỗ trợ thất nghiệp

Các chính sách hỗ trợ thất nghiệp cho người lao động

Người lao động đang đóng bảo hiểm thất nghiệp và bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc sẽ được hưởng các quyền lợi nếu đáp ứng điều kiện theo Điều 42 Luật Việc làm 2013. Các quyền lợi bao gồm trợ cấp thất nghiệp, tư vấn và giới thiệu việc làm mới, cũng như hỗ trợ học nghề để nâng cao kỹ năng.

Trợ cấp thất nghiệp là khoản hỗ trợ tài chính nhằm giúp người lao động trang trải chi phí sinh hoạt trong thời gian tìm kiếm việc làm. Khoản trợ cấp này được chi trả từ Quỹ BHTN nếu người lao động đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định. Mức trợ cấp được tính dựa trên mức lương trung bình đóng bảo hiểm xã hội của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc và thời gian đã đóng BHTN. Số tiền nhận được càng cao nếu thời gian đóng bảo hiểm dài hơn và mức đóng lớn hơn.

Người lao động thất nghiệp có thể tìm đến trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương để nhận tư vấn nghề nghiệp và giới thiệu việc làm. Đây là đơn vị thuộc cơ quan nhà nước do Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tổ chức nhằm kết nối người lao động với các doanh nghiệp thông qua các phiên giao dịch việc làm, thông tin về thị trường lao động, và nhu cầu tuyển dụng. Ngoài ra, có thể sử dụng các kênh tìm việc như:

Nhà nước có chính sách trợ cấp và hỗ trợ đa dạng nhằm giúp người lao động duy trì cuộc sống và tìm việc làm mới nhanh chóng. Việc tận dụng các nguồn hỗ trợ giúp người lao động sớm tái hòa nhập thị trường và duy trì ổn định cuộc sống.

Trên đây là chia sẻ từ iCare về các thông tin liên quan thất nghiệp. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích cho người lao động, giúp họ hiểu rõ về các chính sách hỗ trợ và quyền lợi trong quá trình nhận trợ cấp thất nghiệp. Với sự trợ giúp từ xã hội và các cơ chế bảo vệ người lao động, hy vọng những ai đang đối diện với tình trạng mất việc sẽ có thể nhận được sự hỗ trợ cần thiết, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và tìm được công việc phù hợp với năng lực và mong muốn.

Khi đi làm, chắc hẳn ai cũng muốn có 1 công việc tốt, có thể phát triển sự nghiệp ổn định. Tuy nhiên có rất nhiều trường hợp vì những lý do khác nhau mà phải nghỉ việc. Có người có thể tìm được 1 công việc mới ngay, nhưng cũng có những người chưa thể tìm được 1 công việc phù hợp, và rơi vào tình trạng thất nghiệp. Thất nghiệp thì không ai mong muốn, nhưng khi rơi vào trường hợp đó, cái mà người lao động quan tâm, giúp cho người lao động có thể tiếp tục sinh hoạt và tìm việc mới đó là chế độ trợ cấp thất nghiệp（失業保険）. Vậy chế độ trợ cấp thất nghiệp ở Nhật cụ thể như thế nào? Những ai có thể nhận được trợ cấp thất nghiệp? Nhận được bao nhiêu? Trong vòng bao lâu?… Chúng ta cùng đi tìm hiểu trong bài này nhé.

Tham khảo: Tìm hiểu về giấy chứng nhận người được bảo hiểm thất nghiệp

Đối tượng được nhận trợ cấp thất nghiệp

Trợ cấp thất nghiệp 失業給付金 しつぎょうきゅうふきん là số tiền trợ cấp dành cho người lao động đã nghỉ việc và đang trong trạng thái thất nghiệp. Đây là 1 phần tiền trợ cấp cơ bản (基本手当 きほんてあて）trong chế độ bảo hiểm thất nghiệp (雇用保険　こようほけん）mà Hellowork hay gọi bằng 1 cách khác là 失業保険　しつぎょうほけん.

Vậy những ai có thể nhận được tiền trợ cấp này?

Đối tượng có thể nhận trợ cấp thất nghiệp là người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp (雇用保険 hay còn gọi là 失業保険 theo Hellowork), đã được 1 năm tính đến thời điểm nghỉ việc, trong 1 năm đó có ít nhất 6 tháng có số ngày làm việc từ 14 ngày trở lên.

Trường hợp người lao động có thời gian làm việc ngắn hạn (từ 20~30 tiếng/tuần) thì thời gian cần thiết từ lúc tham gia bảo hiểm đến khi nghỉ việc là 2 năm, trong đó có ít nhất 12 tháng tròn làm việc từ 11 ngày trở lên.

Để nhận được trợ cấp, người lao động cần phải định kỳ đến Hellowork và làm 2 việc sau:

Chỉ có lần đầu tiên đến làm thủ tục và tham gia 1 buổi setsumeikai tại Hellowork mất khoảng 1 tiếng rưỡi, những lần sau sẽ chỉ mất 1 ít thời gian.

Giấy tờ cần thiết để làm thủ tục khá nhiều, bao gồm các giấy tờ sau:

Thời gian, số tiền trợ cấp có thể nhận

Thời gian nhận trợ cấp và số tiền nhận trợ cấp được chia làm 2 trường hợp dựa vào lý do nghỉ việc từ phía công ty hay người lao động.

Định nghĩa về nghỉ việc do phía công ty 会社都合退職 và nghỉ việc do phía người lao động 自己都合退職:

Nghỉ việc do phía công ty 会社都合退職 là các trường hợp công ty bị phá sản, bị cho nghỉ việc do cơ cấu lại công ty, về hưu hoặc nghỉ việc do tình hình của công ty (thay đổi phương châm kinh doanh chẳng hạn…), nói chung là những trường hợp bị buộc nghỉ việc do ý chí của người thuê lao động chứ không phải từ ý chí của bản thân người lao động.

Ngược lại, nghỉ việc do phía người lao động 自己都合退職 là những trường hợp nghỉ việc do ý chí của người lao động, như chuyển việc, kết hôn, bị bệnh… Ngoài ra, những trường hợp vi phạm quy định công ty bị cho nghỉ việc cũng được coi là 自己都合退職. Tuy nhiên, ranh giới giữa sa thải 1 với lý do hợp lý hay không hợp lý khá mong manh, sẽ có người lao động không cảm thấy thuyết phục với lý so sa thải. Do đó sẽ có trường hợp công ty coi là 自己都合退職 nhưng người lao động làm thủ tục với lý do 会社都合退職.

Việc xác định lý do nghỉ việc từ phía nào rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến thời gian chờ đến khi nhận trợ cấp, số tiền nhận trợ cấp có đầy đủ hay không và thời gian nhận trợ cấp.

Là số tiền trợ cấp cơ bản theo ngày 基本手当日額, được tính theo lương của người lao động trước khi nghỉ việc theo công thức:

Số tiền trợ cấp 1 ngày = (Tổng tiền lương của 6 tháng trước khi nghỉ việc)  ÷  180

※ Tổng tiền lương không bao gồm tiền thưởng.

Tuy nhiên, số tiền trợ cấp 1 ngày không vượt quá 1 mức nhất định được quy định như sau:

Thời gian nhận trợ cấp được tính dựa theo độ tuổi và thời gian đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp 雇用保険 tính đến thời điểm nghỉ việc của người lao động.

Trường hợp nghỉ việc do phía người lao động (自己都合退職)

Có 2 nhóm đối tượng: Đối tượng là người bình thường thì số ngày nhận trợ cấp được quy định chung dựa theo số năm tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Đối tượng là người bị thương tật, gặp khó khăn trong xin việc 就職困難者, số ngày nhận trợ cấp được chia các mốc dựa theo độ tuổi và số năm tham gia bảo hiểm, cụ thể như sau:

Đối tượng là người bị thương tật, gặp khó khăn trong xin việc

Trường hợp nghỉ việc do phía công ty (会社都合退職)

Đối tượng được chia làm 2 nhóm, thời gian phụ thuộc vào độ tuổi và số năm tham gia bảo hiểm, cụ thể như bảng dưới đây:

Đối tượng là người bị thương tật, gặp khó khăn trong xin việc

Về nguyên tắc, thời gian có thể nhận trợ cấp thất nghiệp chỉ khoảng 1 năm tính từ ngày nghỉ việc. Tuy nhiên có thể gia hạn thêm thời gian nhận trợ cấp nếu thuộc 1 trong các đối tượng sau:

・Phụ nữ đang trong thời gian có bầu, sinh đẻ hoặc nuôi con nhỏ ・Người nhận trợ cấp thất nghiệp đang bị thương, bị bệnh. ・Người nhận trợ cấp thất nghiệp đang phải chăm sóc người thân trong gia đình ・Ra nước ngoài (theo hình thức tình nguyện hoặc theo vợ/chồng ra nước ngoài làm việc) Để gia hạn thời gian thì cần làm thủ tục, bạn nên đến Hellowork để trao đổi cụ thể hơn.

Thời gian làm thủ tục đến khi nhận được trợ cấp

Thời gian làm thủ tục cho đến khi nhận được trợ cấp cũng được chia theo 2 trường hợp.

Trường hợp nghỉ việc do phía công ty (do phá sản, thanh lý hợp đồng, về hưu..), sau khi làm thủ tục trên Hellowork, sau 7 ngày sẽ bắt đầu được nhận trợ cấp. Tuy nhiên thực tế thì sẽ mất khoảng 1 tháng để tiền đến được tay người nhận trợ cấp do việc chuyển khoản sau.

Trường hợp nghỉ việc do phía người lao động (tự nghỉ hoặc bị đuổi việc, sa thải), sau khi làm thủ tục trên Hellowork, sau 3 tháng + 7 ngày sẽ bắt đầu được nhận trợ cấp. Cũng do việc delay do chuyển khoản sau nên thực tế sẽ mất khoảng 4 tháng để tiền trợ cấp đến tay người nhận.

Trong ngày làm thủ tục đầu tiên tại Hellowork thì lịch nhận trợ cấp sẽ được xác định. Cứ cố định mỗi 4 tuần (28 ngày) thì người lao động phải đến Hellowork nhận tiền trợ cấp 1 lần (được goi là 認定日). Trừ trường hợp bất khả kháng thì ngày nhận trợ cấp sẽ không thay đổi được. Nếu người lao động không đến nhận tiền vì lý do không hợp lý (được Hellowork chấp nhận), số tiền trợ cấp không mất đi, nhưng thời gian được nhận sẽ bị kéo dài ra khá lâu. Do đó người lao động cần tuân thủ đúng lịch trình ngày nhận trợ cấp mà Hellowork đã quy định.

Ngoài ra, trong thời gian nhận trợ cấp, người lao động cần phải báo cáo về tình hình xin việc đến Hellowork mỗi lần đến nhận trợ cấp. Và phải thực hiện hoạt động xin việc ít nhất 2 lần trong mỗi 4 tuần nhận trợ cấp đó.

Đương nhiên, trước khi nhận hết số tiền trợ cấp thất nghiệp mà người lao động tìm được 1 công việc mới thì sẽ ngừng nhận trợ cấp thất nghiệp. Tuy nhiên người lao động vẫn có thể được nhận 1 khoản trợ cấp khác được gọi là trợ cấp tái xin việc 再就職手当, tương đương với 30% tổng số tiền trợ cấp còn lại.

Để nhận được khoản trợ cấp này thì người lao động phải đáp ứng 1 số điều kiện nhất định, ví dụ như số ngày còn lại phải từ 1/3 tổng số ngày nhận trợ cấp trở lên, và từ 45 ngày trở lên, và 1 số điều kiện khác. Tuy hơi phức tạp 1 chút, nhưng nếu bạn đáp ứng đủ điều kiện thì có thể nhận về 1 số tiền không nhỏ. Do đó, ngay cả khi đã xin được công việc mới, hãy liên lạc với Hellowork để xác nhận xem có đáp ứng đủ điều kiện không để tránh bị thiệt nhé.

Xin vui lòng liên hệ trước khi đăng lại hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh từ Tomoni.